Theo thống kê, Việt Nam có tới 70% người dân có nguy cơ mắc bệnh dạ dày và gần 30% dân số mắc bệnh viêm loét dạ dày. Đặc biệt, tỉ lệ người mắc bệnh trào ngược dạ dày ngày càng bị trẻ hóa. Điều này như một hồi chuông cảnh báo đến sức khỏe và tuổi thọ của mỗi chúng ta. Vì thế, hãy chủ động tìm cách phòng tránh an toàn, hiệu quả để duy trì một cơ thể khỏe mạnh.
Trào ngược dạ dày là gì?
Trào ngược dạ dày hay chính là trào ngược dạ dày vào thực quản, có tên tiếng Anh là Gastroesophageal Reflux Disease (GERD). Đây là hiện tượng sinh lý tự nhiên của cơ thể khi thức ăn, hơi hay men tiêu hóa,… bị trào ngược lên thực quản.
Với một người có hoạt động tiêu hóa bình thường thì thức ăn sau khi được nhai xong sẽ được chuyển hóa từ miệng xuống thực quản. Tiếp theo, cơ thắt thực quản dưới sẽ “mở cửa” để thức ăn được được trôi xuống dạ dày. Sau đó, cơ thắt thực quản sẽ lại đóng lại để ngăn tình trạng thức ăn và dịch vị dạ dày bị trào ngược lên. Như vậy, bệnh trào ngược dạ dày xảy ra khi cơ thắt thực quản không được đóng lại và dịch vị dạ dày trào ngược gây ra những tổn thương cho thực quản và khoang miệng.
Một số triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày có thể kể đến như:
- Ợ hơi, ợ nóng, ợ chua
- Nôn, buồn nôn
- Đau tức ngực, đau thượng vị
- Khó nuốt
- Ho, khản giọng
- Miệng sản sinh nhiều nước bọt
Tong đó, triệu chứng phổ biến nhất của trào ngược dạ dày được gọi là chứng ợ nóng. Đó là cảm giác đau đớn, nóng rát ở ngực hoặc cổ họng.
Theo thống kê, trong số những người thường xuyên bị ợ nóng, có 40% người được chẩn đoán mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), đây là dạng trào ngược nghiêm trọng nhất.
14 cách để ngăn ngừa chứng ợ nóng trào ngược dạ dày
1. Đừng ăn quá nhiều
Khi ăn quá no và quá nhiều sẽ khiến dạ dày của chúng ta bị căng ra và làm hạn chế khả năng tiêu hóa của nó. Khi tình trạng này diễn ra thường xuyên sẽ khiến dạ dày phải chịu áp lực liên tục, niêm mạc dạ dày dần bị phá hủy và khó khôi phục trở lại. Đồng thời cũng làm cho cơ thắt thực quản dưới bị mở ra và dẫn tới các hiện tượng như: khó tiêu hóa, trào ngược, viêm loét,…
Như vậy: Tránh ăn nhiều bữa lớn. Trào ngược acid dạ dày thường tăng sau bữa ăn, và việc ăn quá nhiều trong một bữa sẽ làm cho vấn đề tồi tệ hơn.
2. Giảm cân
Cơ hoành là một cơ nằm phía trên dạ dạy của chúng ta. Nó có vai trò ngăn chặn lượng acid dạ dày quá mức bị rò rỉ vào thực quản. Tuy nhiên khi cơ thể có quá nhiều mỡ bụng thì sẽ dẫn tới áp lực trong bụng tăng cao, khiến cơ thắt thực quản dưới bị đẩy lên cao, tránh khỏi sự hỗ trợ của cơ hoành. Tình trạng này gọi là thoát vị hoành.
Thoát vị hoành chính là nguyên nhân chính khiến người béo phì và phụ nữ mang thai có nguy cơ cao bị trào ngược và ợ nóng.
Như vậy: Các nghiên cứu đã chỉ ra để hạn chế trào ngược dạ dày, giảm cân chính là một trong những biện pháp ưu tiên và hiệu quả.
3. Thực hiện chế độ ăn kiêng low-carb
Bằng chứng thực tế ngày càng tăng cho thấy việc thực hiện chế độ ăn kiêng low-cab có thể làm giảm các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản.
Bản chất của chế độ ăn kiêng này là làm giảm lượng carb (carbohydrate) sẽ giúp giảm lượng isulin tiết ra, buộc cơ thể phải tự đốt cháy những chất béo dư thừa trong cơ thể để lấy năng lượng và như thế sẽ đạt được mục đích giảm cân.
Các nhà khoa học cho rằng, lượng carb dư thừa không được tiêu hóa có thể gây ra sự phát triển quá mức của vi khuẩn và làm tăng áp lực bên trong bụng. Đây có thể là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh trào ngược dạ dày.
Như vậy: Trào ngược dạ dày có thể do khả năng tiêu hóa carb kém và sự phát triển quá mức của vi khuẩn trong ruột non. Chế độ ăn kiêng low-carb là phương pháp điều trị hiệu quả nhưng cần nghiên cứu thêm để chứng minh tính tuyệt đối của nó.
4. Hạn chế uống rượu
Uống rượu có thể làm tăng mức độ nghiêm trọng của của trào ngược và chứng ợ nóng. Nó làm nặng thêm các triệu chứng bằng cách tăng axid dạ dày, làm giãn mở cơ thắt thực quản dưới và làm suy yếu khả năng của thực quản để tự làm sạch acid.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng uống rượu thường xuyên thậm chí có thể gây ra các triệu chứng trào ngược ở những người khỏe mạnh.
Như vậy: Uống rượu quá mức sẽ làm trầm trọng thêm các triệu chứng trào ngược acid. Nếu bạn bị ợ nóng, hãy hạn chế uống rượu, nó sẽ giúp giảm đau.
5. Đừng uống quá nhiều cà phê
Khoa học đã chứng minh, cà phê có chứa caffeine làm suy yếu tạm thời cơ thắt thực quản dưới, làm tăng nguy cơ trào ngược axid. Do đó, nếu cà phê làm bạn bị ợ nóng, chỉ cần tránh hoặc hạn chế uống cà phê.
Như vậy: Bằng chứng cho thấy cà phê làm cho chứng trào ngược và ợ nóng nghiêm trọng hơn, hãy xem xét việc hạn chế uống cà phê để giảm các triệu chứng có thể xảy ra.
6. Nhai kẹo cao su
Kẹo cao su có chứa bicarbonate, việc nhai kẹo cao su và sự gia tăng sản xuất nước bọt giúp làm giảm acid có trong thực quản. Tuy nhiên, nó không thể làm giảm trào ngược.
Như vậy: Nhai kẹo cao su làm tăng sự hình thành nước bọt và giúp làm sạch thực quản.
7. Tránh ăn hành tây sống
Một nghiên cứu ở những người bị trào ngược axid cho thấy rằng ăn một bữa ăn có chứa hành tây làm tăng đáng kể chứng ợ nóng, trào ngược dạ dày và ợ hơi so với một bữa ăn giống hệt không chứa hành tây.
Việc ợ hơi thường xuyên hơn được lý giải rằng nhiều khí được tạo ra do lượng chất xơ lên men cao có trong hành. Hành sống cũng có thể gây kích ứng niêm mạc thực quản, gây ợ nóng tồi tệ hơn.
8. Hạn chế uống nước có ga
Đồ uống có ga cũng làm tăng triệu chứng trào ngược acid dạ dày. Lý do chính là do khí carbon dioxide trong đồ uống có ga, khiến người uống ợ hơi thường xuyên hơn – một tác động có thể làm tăng lượng axid tràn ngược vào thực quản.
9. Đừng uống quá nhiều nước ép họ cam
Trong một nghiên cứu trên 400 bệnh nhân mắc trào ngược dạ dày, 72% chỉ ra rằng nước cam hoặc bưởi làm trầm trọng thêm các triệu chứng trào ngược axid của họ. Ngoài ra, độ pH trung tính có trong nước cam cũng làm nặng thêm các triệu chứng.
Mặc dù nước ép cam quýt có thể không gây trào ngược dạ dày, nhưng một số thành phần của nó gây kích thích niêm mạc thực quản, làm cho chứng ợ nóng trở nên tồi tệ hơn.
10. Hạn chế ăn socola
Một vài nghiên cứu cho rằng đồ ăn, đồ uống có socola làm tăng acid trong thực quản. Tuy nhiên nghiên cứu này vẫn chưa hoàn toàn chắc chắn và cần thêm thời gian để chứng minh.
11. Tránh ăn bạc hà nếu có thể
Bạc hà là loại thảo mộc phổ biến được sử dụng để tạo hương vị cho thực phẩm, kẹo, kẹo cao su, nước súc miệng và kem đánh răng. Chúng cũng là thành phần phổ biến trong các loại trà thảo dược.
Một số nghiên cứu cho thấy, spearmint liều cao có trong bạc hà có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng trào ngược axid, có lẽ là do kích thích bên trong thực quản.
Nếu cảm thấy như bạc hà làm cho chứng ợ nóng của mình tồi tệ hơn, thì hãy hạn chế nó.
12. Nâng cao gối khi ngủ
Giữa đêm (khoảng 1-2 giờ sáng) là thời điểm cơ thể dễ bị trào ngược dạ dày. Điều này có thể làm gián đoạn chất lượng giấc ngủ và khiến chúng ta khó ngủ.
Một nghiên cứu cho thấy những bệnh nhân nâng cao gối có các triệu chứng và triệu chứng trào ngược ít hơn đáng kể,so với những người ngủ mà không có gối.
13. Không ăn trong vòng 3 giờ trước khi đi ngủ
Một nghiên cứu quan sát cho thấy ăn gần giờ đi ngủ có liên quan đến các triệu chứng trào ngược lớn hơn đáng kể khi chúng ta đi ngủ. Tuy nhiên, cần nghiên cứu cụ thể hơn để làm rõ rác dụng phụ của bữa tối muộn đối với căn bệnh trào ngược dạ dày.
14. Đừng ngủ nghiêng về bên phải
Theo giải thích của một số nhà nghiên cứu, thực quản đi vào bên phải của dạ dày. Kết quả là khi chúng ta nằm nghiêng về bên phải, axid dạ dày bao phủ cơ thắt thực quản dưới. Điều này làm tăng nguy cơ tràn axid qua ống thực quản gây trào ngược.
Rõ ràng, khuyến cáo này có thể không thực tế, vì hầu hết chúng ta đều vô thức thay đổi tư thế nằm trong khi đang ngủ.
Tóm lại, chế độ ăn uống là điểm mấu chốt giúp ngăn chặn chứng ợ nóng và căn bệnh trào ngược dạ dày. Vì thế, mỗi người hãy duy trì chế độ ăn uống và một lối sống khoa học, lành mạnh để hạn chế bệnh tật. Nếu có bất kỳ vấn đề gì về dạ dày, hãy liên hệ Anvitra để được chuyên gia tư vấn miễn phí.
