Hẳn mỗi chúng ta đều từng ít nhất một lần nghe tới khái niệm trào ngược hay trào ngược dạ dày. Nhưng về bản chất trào ngược là gì hay trào ngược xảy ra bởi nguyên nhân nào thì không phải ai cũng rõ. Nếu bạn hoặc người thân của bạn bị trào ngược và đang muốn giải đáp các thắc mắc xoay quanh căn bệnh này thì bài viết dưới đây là dành cho bạn.
Trào ngược là gì?
Nối từ khoang miệng xuống dạ dày có một ống dẫn gọi là thực quản, thức ăn từ thực quản xuống dạ dày phải đi qua một “cửa ngõ” gọi là cơ thắt thực quản dưới. Nó hoạt động như một cửa chắn để ngăn chặn axit dạ dày và các thức ăn của dạ dày bị đẩy ngược lên thực quản. Khi quá trình trào ngược axit dạ dày bị lặp lại nhiều lần một tuần sẽ gây tổn thương cho niêm mạc thực quản, tệ hơn là bệnh viêm dạ dày thực quản sẽ xảy ra. Nếu bạn hoặc người thân của bạn đang bị trào ngược quá 2 lần mỗi tuần thì rất có thể đó là căn bệnh trào ngược axit dạ dày hay còn gọi là trào ngược dạ dày thực quản (GERD).
Như vậy, bệnh trào ngược hay còn có 2 cách gọi khác là trào ngược axit dạ dày và trào ngược dạ dày thực quản (GERD).
Nguyên nhân dẫn đến bệnh trào ngược dạ dày thực quản
1. Ăn quá nhiều (khi thức ăn trong dạ dày tăng quá nhiều về số lượng). Hay nói cách khác, nếu bạn thường xuyên ăn quá nhiều thức ăn trong một bữa sẽ khiến dạ dày bị căng lên, dạ dày không thể tiêu hóa hết lượng thức ăn đó gây ứ đọng dịch vị dạ dày hay tiết dịch vị dạ dày. Lúc này nó không thể được đào thải xuống tá tràng mà có thể trào ngược lên thực quản. Đặc biệt, cơ thể sẽ dễ bị trào ngược hơn khi bạn nằm hoặc uốn cong người.
2. Do béo phì, mang thai hay cổ trướng, v.v… Những người này đều bị tăng áp lực lên vùng bụng và lên cơ thắt thực quản dưới, khiến cho axit dạ dày có điều kiện trào ngược lên thường xuyên.
3. Xảy ra vấn đề giữa dạ dày và cơ thắt thực quản dưới. Nguyên nhân làm giảm áp lực trong cơ thắt thực quản dưới thường là do ăn nhiều thức ăn có chất béo, uống rượu, hút thuốc và một số loại thuốc có tính kháng canxi, thuốc kháng cholinergic. Ngoài ra, các thực phẩm như cà phê, socola, bạc hà và nước cam cũng có thể có tác dụng phụ.
4. Căng thẳng, stress liên tục. Việc căng thẳng, lo nghĩ quá nhiều sẽ ngăn cản sự tiết axit của dịch vị dạ dày.
Do các nguyên nhân trên, axit của dạ dày có thể làm viêm niêm mạc thực quản. Khi axit của dạ dày gây kích thích cho thực quản, thức ăn và các enzyme tiêu hóa gây đau, ho, và các triệu chứng xuất hiện càng nhiều.
Triệu chứng của bệnh trào ngược
Triệu chứng điển hình của bệnh trào ngược dạ dày thực quản là chứng ợ nóng và trào ngược axit dạ dày. Chứng ợ nóng xảy ra khi thực quản bị kích thích bởi các axit của dịch vị dạ dày, gây cảm giác nóng bỏng, khó chịu từ cổ họng đến ngực. Thường bệnh nhân sẽ mô tả triệu chứng này bằng các từ như: ợ nóng, nóng rát, ngứa ran, nóng, v.v…
Khi bị trào ngược axit dạ dày, nó sẽ chạy dài từ vùng thực quản đến thanh quản. Người bệnh thường phàn nàn rằng họ cảm thấy vị đắng hoặc đắng ngắt khi bị ợ nóng. Triệu chứng này cũng xảy đến thường xuyên hơn khi chúng ta ăn quá nhiều thức ăn trong mỗi bữa hay khi nằm xuống. Một số bệnh nhân bị trào ngược dạ dày thực quản bị đau ngực dữ dội bị nhầm là đau thắt ngực.
Ngoài ra, các triệu chứng tiêu hóa như: khó nuốt, buồn nôn, triệu chứng thanh quản mạn tính, đau họng, ho, khàn giọng, viêm thanh quản, viêm xoang mãn tính, ho mãn tính, các triệu chứng hệ hô hấp như hen suyễn, sâu răng, v.v… Một số người khác thì có triệu chứng không điển hình. Khoảng 5-7% bệnh nhân ho mãn tính cũng bị viêm trào ngược thực quản.
Chẩn đoán bệnh trào ngược
Các xét nghiệm chẩn đoán bệnh trào ngược dạ dày thực quản bao gồm nội soi, xét nghiệm axit thực quản 24 giờ và xét nghiệm áp lực thực quản. Thông qua nội soi, mức độ và mức độ của viêm thực quản có thể được nhìn thấy trực tiếp, và chẩn đoán mô học của niêm mạc thực quản là có thể.
Điều trị bệnh trào ngược
Trong điều trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản, thay đổi lối sống là điều cơ bản và là yếu tố quan trọng nhất cần được duy trì đến cuối đời.
1. Tránh ăn quá nhiều, không nằm xuống ngay sau khi ăn, và tránh ăn đêm hoặc đêm muộn.
2. Áp dụng chế độ ăn kiêng, tốt hơn là nên kiềm chế các thực phẩm có dầu, rượu, thuốc lá, cà phê, trà, bạc hà, sô cô la, v.v.., Việc này giúp làm giảm áp lực của cơ thắt thực quản dưới. Không sử dụng thuốc kháng canxi, thuốc ngủ và thuốc điều trị bệnh gút được sử dụng để điều trị các bệnh khác. Thực quản dưới có tác dụng hạ áp lực cơ vòng, vì vậy tốt hơn là trao đổi với bác sĩ để sử dụng các loại thuốc khác không gây ảnh hưởng .
3. Nên hạn chế đồ uống có ga như nước ép trái cây chua, cà chua, cocacola hoặc rượu táo. Đó là những thực phẩm gây kích ứng trực tiếp lên niêm mạc thực quản.
4. Nếu bạn béo phì, bạn cần giảm cân.
5. Khi ngủ, không mặc quá nhiều quần áo mặc trên người để không làm tăng áp lực bụng. Đặc biệt, nên nâng phần đầu giường khoảng 6 đến 8 inch khi đi ngủ.
6. Thuốc kháng axit, thuốc ức chế tiết axit dạ dày và các loại thuốc như thuốc tăng nhu động ruột được sử dụng và những thuốc này thường cần phải kiên nhẫn trong vài tháng để cải thiện triệu chứng.
Tiến độ
Trong 80% các bệnh trào ngược dạ dày, các triệu chứng được cải thiện bằng thuốc và không có gì lạ khi bị viêm thực quản ăn mòn nghiêm trọng. Trong viêm thực quản trào ngược nghiêm trọng, các triệu chứng thường tái phát và cho thấy một quá trình mãn tính.
Viêm thực quản trào ngược có thể gây ra các biến chứng như loét và chảy máu, và hẹp thực quản có thể xảy ra nếu viêm thực quản lặp đi lặp lại trong một thời gian dài. Có thể cần phải phẫu thuật giãn thực quản hoặc phẫu thuật nội soi nếu thức ăn khó nuốt do hẹp thực quản nặng.
Thực quản Barrett có thể được gây ra bởi viêm thực quản trào ngược, đây là một căn bệnh gây ra bởi sự biến đổi của các tế bào như viêm thực quản do trào ngược dạ dày chữa lành. Thực quản Barrett có thể phát triển thành ung thư thực quản, đặc biệt là ung thư dạ dày (adenocarcinoma), nếu mức độ loạn sản tế bào là nghiêm trọng.
Cách phòng tránh
Đừng ăn quá nhiều, tránh các đồ uống có ga như rượu táo và cocacola, tránh hút thuốc hoặc thực phẩm béo làm suy yếu sức chức năng của cơ thắt thực quản dưới.
Hạn chế các thực phẩm như cà phê, sô cô la, rượu, nước cam và một số loại thuốc như thuốc giãn cơ.
Nếu bạn đang bị béo phì thì đừng chần chừ với việc giảm cân.
Bỏ ngay thói quen nằm xuống ngay sau khi ăn.
